Pływy i czy warto się ich bać – cz. I
Pływy, czy warto się bać?
Artykuł ten kieruję przede wszystkim do osób, które stawiają pierwsze kroki w żeglowaniu po wodach pływowych. Zawiera on tylko podstawowe informacje przedstawione w czytelny sposób. Mam nadzieję, że stanie się zachętą do dalszego zgłębiania tematu.
Fakt występowania pływów i towarzyszących im prądów, pod wieloma względami może być pomocny. Dlaczego? Ponieważ daje nam szansę na szybsze przemieszczenie się.
Czym są pływy
Pływy to podnoszenie się i obniżanie poziomu mórz i oceanów, spowodowane przyciąganiem Słońca, Księżyca oraz działaniem siły odśrodkowej powstającej przy obrocie układów mas Księżyc–Ziemia oraz Słońce–Ziemia.
Częstotliwość, wysokość poziomu wód i prędkość prądów pływowych, różnią się znacznie na powierzchni Ziemi. Szczegółowe dane są dostępne w atlasach pływów, mapach, almanachach żeglarskich, aplikacjach mobilnych oraz online.
Podstawowa wiedza
Księżyc okrąża ziemię w czasie 27,32 dnia.
Ziemia potrzebuje 24 godzin na wykonanie jednego obrotu wokół własnej osi i 365 dni na okrążenie Słońca.
Ze względu na cykliczną rotację Ziemi i Księżyca, cykl pływów trwa 24 godziny i 50 minut. W tym okresie występują albo dwa przypływy i dwa odpływy, albo jeden przypływ i odpływ, w zależności od miejsca na ziemi.
Co 14 dni Słońce, Księżyc i Ziemia ustawiają się w jednej linii lub pod kątem prostym względem siebie.
Kiedy Słońce, Księżyca i Ziemia znajdą się w jednej linii, przyciąganie grawitacyjne Słońca i Księżyca na Ziemię jest największe, co skutkuje pływami syzygijnymi. Podczas pływów syzygijnych wysokości i zakres wysokich i niskich wód są największe, a prądy pływowe osiągają największą prędkość.
Gdy Słońce i Księżyc znajdują się pod kątem prostym w stosunku do Ziemi, efekt ich połączonego przyciągania grawitacyjnego słabnie. W tym momencie pojawiają się pływy kwadraturowe, podczas których zakres pływów jest najniższy, a prądy pływowe będą płynąć najwolniej.
W grę wchodzą również inne czynniki, które dodatkowo komplikują zachowanie pływów, ale na tym etapie, zrozumienie tych podstawowych zasad jest wystarczające.
Dwa słowa o częstotliwości występowania pływów.
Wokół wybrzeży północno-zachodniej Europy i wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej pływy występują dwa razy dziennie. Są to tak zwane pływy półdobowe. W tych regionach co 24 godziny i 50 minut występują dwa przypływy i dwa odpływy.
Na Pacyfiku wzdłuż wybrzeża Ameryki Północnej woda wysoka i niska występuje dwa razy dziennie. Obserwujemy tutaj znaczną zmienność pierwszego i drugiego przypływu, które są znane jako pływy mieszane.
Przy wybrzeżu północnej Zatoki Meksykańskiej, dużej części Pacyfiku i Australii, pływy są przeważnie dobowe, tj. z jednym przypływem i jednym odpływem dziennie.
Zakres pływów
Zakres pływów w dowolnym miejscu na powierzchni Ziemi jest bardzo zróżnicowany, w zależności od topografii wybrzeża, głębokości wody i wielkości morza lub oceanu. Wyjątkowo wysokie zakresy pływów występują wzdłuż wybrzeży oceanów i w zatokach. Największy zakres pływów występuje w Zatoce Fundy w Kanadzie (15,25 m), podczas gdy na morzach takich jak Bałtyk i Morze Śródziemne pływy są praktycznie niedostrzegalne.
Podstawowe pojęcia
Przypływ
Przypływ ma miejsce, gdy księżyc znajduje się bezpośrednio nad daną lokalizacją, a siła grawitacji jest największa. wysokość wody jest wtedy maksymalna. Wiedza o czasie przypływu pozwala sternikowi wpłynąć jachtem na wody i do portów, które w innym przypadku mogłyby być niedostępne z powodu jego zanurzenia.
Odpływ
Odpływ ma miejsce, gdy księżyc znajduje się pod kątem 90 stopni w stosunku do danego miejsca, wywierając najsłabszą siłę grawitacyjną. Jest to moment w ciągu dnia, kiedy głębokość wody jest najmniejsza. Te pływy mogą odsłonić ukryte przeszkody, takie jak skały, mielizny, a nawet zatopione statki. Szyper musi wiedzieć, kiedy nastąpi odpływ, znać głębokość otaczającej go wody i zanurzenie jego łodzi, aby uniknąć problemów.
Pływ syzygijny
Występuje dwa razy w miesiącu księżycowym, kiedy słońce i księżyc ustawione są na jednej linii względem ziemi. Podczas pływu syzygijnego, przypływy są wyższe, a odpływy niższe od średniej.
Pływ kwadraturowy
Ma miejsce siedem dni po pływie syzygijnym, kiedy księżyc i słońce są ustawione pod kątem prostym w stosunku do ziemi. Przypływy są wtedy niższe a odpływy wyższe od średniej.
Prądy pływowe
W połączeniu z przypływami i odpływami występują prądy pływowe. Wraz z przypływem pojawia się prąd o określonym kierunku i sile. Ustaje on na chwilę w momencie wody wysokiej, a następnie płynie w kierunku przeciwnym. Znajomość siły i kierunku prądów pływowych o danej godzinie i w danym miejscu jest bardzo ważna. To dzięki tej wiedzy możemy szybko i bezpiecznie żeglować oraz zaplanować bezpieczne wejścia i wyjścia do portów. Należy również pamiętać, że prędkość prądu pływowego nie jest stała i zależy od wielu czynników.
Tabele pływów
Do tej pory powinieneś zdać sobie sprawę, że wiedza, jak zrozumieć rodzaje pływów i prądów, jest ważnym aspektem. Na szczęście mamy pomoc w postaci tabeli pływów. Należy tutaj wspomnieć, że tabele pływów są tylko przewidywaniami, opartymi na fazach księżyca i słońca. Warunki atmosferyczne i pogoda mogą znacząco zmienić pływy.
Tabele pływów podają wartości pływów dla tzw. portów zasadniczych. Wartości dla mniejszych portów, które nie są umieszczone w tabelach pływów, tzw. portów dodanych, należy każdorazowo obliczyć.
cdn.
Zainteresował Cię temat pływów? Jeżeli chcesz wiedzieć więcej, zachęcam do śledzenia moich wpisów. Niedługo pojawi się druga cześć tego artykułu, w której omówię sposób korzystania z tabel pływów.
Zachęcam też do udziału w prowadzonych przeze mnie szkoleniach z nawigacji, oraz na rejsy ze mną. Omawiamy na nich wiele zagadnień z nawigacji, teorii żeglowania i nie tylko. Informacje o zbliżających się terminach zawsze znajdziesz na stronie pod tym linkiem.
0 komentarze/y